Bicicletas y software libre

Hace unos días leí, en el siempre recomendable periódico Diagonal, un artículo muy claro de jemarch, toda una referencia dentro del proyecto GNU (más abajo lo tenéis traducido al euskera, gracias a Mikel Iturbe del blog Itsasertzeko zubia)…

Bicicletas y software libre
José E. Marchesi, miembro del Proyecto GNU

Ayer me compré una bicicleta. ¡Y es algo fantástico! Puedo utilizarla tanto en la ciudad como en el campo. ¡Y en cualquier mes del año! Puedo darme paseos y, si algún día me hace falta, puedo repartir periódicos y sacarme unos durillos. Mi bici no traía luces, pero no es problema: le he puesto una dinamo y una buena luz, incluso lo he hecho yo mismo: ¡ahorras y aprendes al mismo tiempo! Además la hemos pagado a medias entre mi compañera y yo. No es ningún problema compartirla. Pero quizá algún día nos cansemos y queramos librarnos de ella. Podremos venderla de segunda mano. O se la regalaremos a alguien que la vaya a usar.

Hoy me he comprado un programa de ordenador. No es nada muy sofisticado (un cliente para leer el correo), pero tiene buena pinta y hace mogollón de cosas. Me ha salido bastante caro porque no he podido comprarlo a medias. Me dicen que ella no puede utilizarlo, aunque lo necesita. Además sólo podré utilizarlo durante un año. Me han dicho que pasado ese tiempo debo pagarlo otra vez y usarlo durante un año más y no puedo engañarles: el programa se rompe y ya no funciona más. Curiosamente he leído que si utilizo este programa en Corea del Norte será ilegal. ¡Menos mal que no planeo viajar por allí! Esta compra no me va a salir nada rentable porque tampoco debo utilizarlo para ganar dinero. “Uso no comercial”, dicen.

Luego en casa me he dado cuenta de que el programa usa una letra muy pequeña y no veo bien las cosas. Se lo he llevado a un primo mío informático a ver si me lo podía arreglar, pero me ha dicho que no puede, que es ilegal. Ya no quiero el programa (estoy muy enfadado) pero no puedo venderlo ni regalárselo a nadie: también está prohibido.

Me dice mi primo que esto se llama “modelo de mercado del software privativo” y que llegó a principios de los ‘80. Pero dice que existe una alternativa llamada software libre. “¿Y cómo es eso?”, le pregunté. “Fácil”, contestó, “es como comprarte una bicicleta”.

Bizikletak eta Software librea
José E. Marchesi GNU proiektuko kideak Diagonal egunkarian argitaraturiko iritzi-artikulua. Itsasertzeko zubia blogan euskaratua.

Atzo bizikleta bat erosi nuen. Eta zoragarria da! Landan zein hirian erabil dezaket eta baita urteko edozein hilabetetan ere, nahiz eta euria egin edo eguzkia izan! Pasiatzen joan ninteke eta noizbait, behar izatekotan, egunkariak banatu eta sos batzuk atera ditzaket. Nire bizikletak ez zekarren argirik baina ez da arazoa izan: dinamo eta argi on bat jarri dizkiot nik neuk; aurreztu eta ikasi egiten da batera! Gainera nire neskalagunarekin erdi bana erosi dut eta ez dago inolako arazorik berarekin konpartitzeko. Dena dela, baliteke egunen batean bizikletaz nekatu eta berataz libratu nahi izatea. Ez da arazoa izango, norbaiti oparitu edota bigarren eskuko lekuren batean saldu ahal izango dugu.

Gaur ordenagailu programa bat erosi dut. Ez da ezer sofistikatua (e-posta irakurtzeko bezero bat) baina itxura oso ona du eta pila bat gauza egin ditzake. Nahiko garesti irten zait, ezin izan baitut erdi bana erosi, neskalagunak, nahiz eta behar duen, ezingo baitu erabili. Gainera urtebetez bakarrik erabili ahal izango dut eta, epe hori pasata berriz ordaindu behar dudala esan didate beste urtebetez erabili ahal izateko. Gainera, jakinarazi didate ezin diedala engainatu: ez ordaintzekotan programa apurtu egingo da eta ezingo dut erabili. Irakurri dut baita, programa hau Ipar Korean erabiltzen badut, legez kanpoko zerbait egiten ari naizela. Eskerrak ez dudan hara bidaiatzeko asmorik! Erosketa hau ez zait errentagarria irtengo, ezin baitut erabili etekin ekonomikoa ateratzeko, «Erabilpen ez-komertzialerako» dela diote.

Gero etxean, konturatu naiz programak oso letra txikia erabiltzen duela eta ez ditut gauzak ondoegi ikusten. Informatikaria den lehengusu bati eraman diot ea konpontzerik duen, baina ezin du, ilegala baita. Jada ez dut programa nahi (oso haserre nago) baina ezin diot beste inori eman edo saldu: galarazita dago hau ere.

Nire lehengusuak dio honi «software pribatiboaren eredua» deritzola eta 80. hamarkadaren hasieran etorri zela. Baina badio baita software libre izeneko alternatiba ere badela. «Eta zelakoa da hori?» galdetu diot. «Erraza da», erantzun dit, «bizikleta bat erostearen modukoa da».

Copyright (C) 2007 José E. Marchesi
Permission to copy, modify and distribute derivated works of this article is provided given this copyright notice is preserved verbatim.

tag Tags: , , , , ,